Czy można zostać księgowym bez doświadczenia?

Dla wielu dużym zaskoczeniem jest już fakt, że  biuro rachunkowe może prowadzić osoba, która nie jest księgową, albo nie ma wykształcenia o profilu ekonomicznym. Wystarczy spełnienie podstawowych wymogów, które nie są związane ze znajomością jakichkolwiek terminów podatkowych. Okazuje się, że te same kryteria dotyczą księgowych w ogóle.

Zanim więc zadamy pytanie czy można zostać księgowym bez doświadczenia sprawdźmy, kto może pracować w tym zawodzie i jakie stawiane są przed nim wymagania. Na stronie ministerstwa finansów można znaleźć krótką notatkę, która definiuje wymagania wobec przyszłego księgowego. Chodzi o, po pierwsze, pełną zdolność do czynności prawnych, a także niekaralność za ściśle określony katalog przestępstw (w tym przypadku mowa o przestępstwach przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości). Jako ostatni warunek dla osób, które chcą prowadzić „czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych” jest wymienione posiadanie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Jak więc widać nie ma tu słowa o jakimkolwiek egzaminie, certyfikacie, czy choćby weryfikacji podstawowej wiedzy na przykład o tym,  jak powinna wyglądać ważna faktura, żeby była podstawą do zaliczenia wydatków w koszty i na przykład zwrotu VAT-u…

To z kolei przecież podstawowa wiedza, której oczekuje przedsiębiorca przychodzący do księgowej.

Wszystko to efekt zmian, jakie zostały wprowadzone 10 sierpnia 2014 roku. Wówczas „uwolniono” zawód księgowego. Chodzi o głośne deregulacje zawodów, wśród których znalazł się także księgowy. Do tego momentu wymagania wobec księgowego były na tyle wysokie, że każda osoba legitymująca się takim tytułem posiadała odpowiednie wykształcenie, specjalny certyfikat, a do tego nikt nie musiał się zastanawiać czy można zostać księgowym bez doświadczenia – nie było to po prostu możliwe. 
O uwolnieniu zawodu księgowego zaczęto głośno mówić razem ze wzrostem zainteresowania zewnętrznymi biurami rachunkowymi. Wcześniej każda firma miała księgowego albo księgowych, którzy świadczyli usługi tylko dla jednego podmiotu. Kiedy na rynku zaczęło pojawiać się coraz więcej firm wzrosło też zapotrzebowanie na usługi księgowe. Dziś  outsourcing usług księgowych to już standard, co jest także efektem wspomnianej deregulacji zawodu księgowego.

Ilość biur rachunkowych, jakie obecnie działają na rynku to także efekt informatyzacji tej części działalności firm. Dziś nikt nie odważyłby się zostać księgowym i pracować na zasadach, jakie obowiązywały jeszcze kilkanaście lat temu. Wówczas bez podstaw, jakimi są wykształcenie o profilu ekonomicznym, znajomość odpowiedniej terminologii, a także biegłość w wypełnianiu odpowiednich dokumentów nikt nie mógłby zostać księgowym. Dziś w wielu przypadkach większość pracy wykonuje komputer, a dokładnie - odpowiedni program. 
Wspomnieliśmy na początku, że nawet początkujący przedsiębiorca, bez jakiegokolwiek doświadczenia, może próbować samemu się rozliczać. Co więcej nie musi on nawet wiedzieć,  jak wygląda faktura wystarczy, że wybierze, któryś z  darmowych programów do wystawiania faktur. Potem wpisze podstawowe dane, a resztę zrobi za niego program. Podobnie jest z księgowaniem. Na rynku jest wiele ogólnodostępnych programów, które umożliwiają automatyczne księgowanie, generowanie plików JPK, deklaracji VAT czy PIT.

Oczywiście pozostaje pytanie, czy warto samemu się rozliczać? Czy ryzyko pomyłki wynikające z braku wiedzy albo właśnie doświadczenia, warte jest zaoszczędzenia nawet kilkuset złotych miesięcznie? Z drugiej strony – jeśli już płacimy za obsługę księgową, to chcemy, żeby były to dobrze wydane pieniądze. Szukamy więc najlepszego księgowego… 
Rynek usług księgowych jest obecnie bardzo duży. Biura rachunkowe istnieją nawet w małych miastach. W największych – można je liczyć w setkach! Jak więc znaleźć to, które oferuje najlepsze usługi? Wszystko zależy czego szukamy. Jeśli ma to być tylko obsługa księgowa sprowadzająca się do rozliczenia kilkunastu faktur, możemy śmiało kierować się ceną. Jeśli jednak chodzi nam o doradztwo podatkowe, albo pozytywnie rozumianą kreatywną księgowość to powinniśmy raczej szukać biura, gdzie zatrudniony jest także wykwalifikowany doradca podatkowy. Zawsze można też – na pierwszej rozmowie – zapytać o doświadczenie pracujących w biurze księgowych.